Fair Jobs het eerlijkste uitzendbureau van Nederland?
Fair Jobs is een actieonderzoek naar de werking van de uitzendbranche als het gaat om het bemiddelen van arbeidsmigranten. Binnen het project wordt getest of het mogelijk is dit op een eerlijke manier te doen door de belangen van de uitzendkrachten centraal te stellen.
Voor dit doel gaan Klaas Burger en Francien Winsemius zelf een coöperatief uitzendbureau oprichten en uitbaten. Zij doen dit samen met Boris en Isa uit Bulgarije.
Alle stappen worden in woord en beeld vastgelegd en gepubliceerd, zodat dilemma’s en successen inzichtelijk gemaakt worden. De uitzendkrachten worden rechtstreeks betrokken bij de doelstellingen van het uitzendbureau.
Fair Jobs is geïnspireerd door andere Nederlandse initiatieven die gericht zijn op verandering, zoals Tony Chocolony en Fairphone.
Uitgangspunten
We volgen hierbij het verbeterplan uitzendbranche zoals dat is opgesteld door FairWork. De belangrijkste punten:
• Het uitzendbureau zorgt vóór vertrek voor arbeidscontracten in een taal die de migrant begrijpt met goede omschrijving van onder andere duur van het contract, type contract, opzegtermijn, functie, uren en salaris. Daarnaast zorgt het uitzendbureau voor duidelijke en controleerbare loonstrookjes;
• De uitzendkracht wordt geïnformeerd over zijn rechten (arbeidsrechten, huurcontract, ziektekosten, etc.) in een taal die de migrant begrijpt;
• De contractperiode is minimaal zes maanden en gedurende die periode is er een garantie van 32 werkuren per week voor minimaal het minimumweekloon;
• Er wordt gezorgd voor fatsoenlijke huisvesting, toegang tot internet, voldoende privacy, het af kunnen sluiten van de eigen kamerdeur en een kluisje voor waardevolle spullen;
• Het huisvestingscontract wordt losgekoppeld van het arbeidscontract. Hiermee heeft de uitzendkracht zelfstandige woonruimte, en verliest hij bij ontslag niet direct zijn huisvesting;
• Het uitzendbureau ziet toe op beleid en praktijk ter voorkoming van seksuele intimidatie, discriminatie, willekeur/voorkeur, en ander ongewenst gedrag op de werkvloer;
• Arbeidsmigranten maken deel uit van inspraakorganen.
Aanleiding
Al jaren staan dezelfde namen in de top vijf van uitzendbureaus waarover FairWork veel klachten krijgt. De buitenlandse uitzendkrachten komen veelal uit Oost Europa en tegenwoordig ook vaak uit Spanje.
Regelmatig zijn ze hierheen gelokt met valse beloften en zijn ze slecht geïnformeerd. Ze denken dat ze een langlopend contract krijgen van 32 uur per week, maar eenmaal hier blijkt dat contract zeer flexibel en kunnen ze elke dag op straat worden gezet. Als ze ziek worden, hebben ze geen recht op een uitkering en kunnen ze direct worden ontslagen.
Huisvesting is vaak slecht en gekoppeld aan het werk – dus als je je werk verliest, heb je ook geen onderdak meer. FairWork is hierover al jaren in gesprek met de overheid en bedrijfsleven en weet genoeg aandacht in de media hiervoor te generen. Helaas leidt dit tot zeer kleine verbeteringen. Daarom wordt nu een actieonderzoek toegepast.
Actieonderzoek
Actieonderzoek is ontstaan binnen de sociologie als vorm van participerend onderzoek waarbij sociale systemen niet alleen onderzocht worden, maar ook wordt gezocht naar een manier om tot sociale verandering te komen.
Kortweg komt het erop neer dat wij in dit geval niet alleen onderzoeken maar ook willen meedoen – en daardoor dingen willen veranderen. Juist in een tijd van populisme, wantrouwen en terugtrekkende overheden biedt actieonderzoek zicht op concrete veranderingen.